فساد و شفافیت سیاسی

امید جهانشاهی: نقش رسانه‌ها در مبارزه با فساد از آن دست موضوع‌هایی است که به دلیل اهمیت آن بسیار مورد توجه است اما معمولا همراه با تعارف و به گونه‌ای بی‌دردسر و شعاری به آن پرداخته می‌شود و معمولا سطح بحث درباره این موضوع را به نقش روزنامه‌نگار و حداکثر میزان حمایت از او تقلیل می‌دهند. این در حالی است که مهم‌ترین موانع مبارزه رسانه‌ها با فساد ریشه در عوامل سیاسی دارند. در ابتدای انقلاب، به دلیل تهدیدهایی که برای نظام در حال استقرار وجود داشت، رویکرد امنیتی در نگاه به عرصه‌های فرهنگی در کشور توجیه شد و شکل گرفت. نگاه امنیتی ایجاد تشکل بزرگ و قدرتمند صنفی روزنامه‌نگاران و رسانه‌های توانمند را همچون یک تهدید می‌انگارد و این باعث تضعیف رسانه‌ها و روزنامه‌نگاران در مبارزه با فساد می‌شود. در نتیجه این رویکرد جامعه تبدیل می‌شود به موافقان نظام و مخالفان نظام. در این وضعیت، رسانه‌ها برای مبارزه با فساد دچار…

روزنامه‌نگاری حرفه‌ای راه مقابله با فساد/ اصل اول در اجرای سند ملی

عصر ایران؛ امید جهانشاهی- هرچند وقت یک‌بار خبری از افشای فسادی آن هم چند‌هزار میلیاردی منتشر می‌شود و مردم را دل‌گیر و دل‌ها را دور می‌سازد. مردم رنجور از فشارهای معیشتی، رنجیده خاطر می‌شوند و چه بسیار مخاطرات که در این رنجش نهفته نیست. فساد که زیاد می‌شود، مراجع دولتی را از اعتبار می‌اندازد، اعتماد را از بین می‌برد و دیگر سخن به سختی باور می‌شود. فساد یا تخلف اخیر ۹۲ هزار میلیاردی که به واسطه اطلاع رسانی ناشیانه یک عده آدم ناشی حالا گاهی در محافل مردمی از آن به اشتباه از دزدی ۹۲ هزار میلیاردی یاد می‌شود تنها یک نمونه گل درشت است.    تيرماه همین امسال قاضی زاده هاشمی، رییس بنیاد شهید، گفت: «فقط یکی از شرکت‌ها حدود ۵ هزار میلیارد تومان اختلاس انجام داده است … و این فقط یک نمونه از بانک دی بود، حالا همین مسائل در مجموعۀ کوثر یا در مجموعۀ صندوق ذخیره…

اصلاح رویه‌ها را فریاد کنیم

  امید جهانشاهی-فعال رسانه‌ای شعار بیان خواست جمعی است، یک نماد است، نمادی که روح جمعی را نمایندگی می‌کند و در بستر هیجان جمعی جاری می‌شود. در واقع شعارها نماد‌هایی هستند برای هم‌افزایی جمعی.از این رو، با بررسی شعارها می‌توان منظومه نمادین حاکم بر ذهنیت و خواست‌های جمعی از مردم را درک کرد. یکی از راه‌های درک ماهیت تجمع‌های اعتراضی و خواسته واقعی مردم تجمع کننده، در واقع تحلیل شعارها و شناخت نمادها است. با این مقدمه می‌خواهم دعوت کنم از پژوهشگران و تحلیلگران که شعار «رضا شاه روحت شاد» را تحلیل کنند. البته این شعار از حیث فراگیری چندان قابل اعتنا نیست و در چند تجمع اعتراضی به صورت محدود مطرح شده است اما به لحاظ نمادین تحلیل آن احتمالاً می‌تواند حائز نکات ارزشمندی باشد.در این تحلیل، پژوهشگر باید ببیند که تلقی و برداشت شعاردهندگان از «رضاشاه» چیست؟ این کلمه برای آن‌ها نماد چیست؟ این نماد چگونه در ذهن…

۳ درس از تحولات افغانستان/ فساد، انگیزۀ دفاع از حکومت باقی نمی‌گذارد

عصر ایران؛ امید جهانشاهی-  تحولات سریع و پیش روی برق آسای طالبان و سقوط حکومت افغانستان ۳ درس دارد:   ۱. هیچ خطری جدی تر از فساد نیست   همه تحلیل‌ها در مورد چرایی سقوط سریع و ساده ارتش ملی افغانستان با حدود ۳۰۰ هزار نیرو در مقابل کمتر از ۸۰ هزار شبه نظامی طالبان بر یک نکته تاکید می‌کنند: فساد گسترده دولت افغانستان. این سقوط ساده و مایوس کننده پیش از هر چیز و بیش از هر چیز نشان داد فساد تا چه حد می تواند پایه‌های یک نظام سیاسی را تضعیف و تهدید کند. فساد مهم‌ترین چیزی است که مردم را از حکومت جدا می‌کند. باعث بی اعتمادی به دولت و هم بی اعتنایی به خطر دشمن می شود و هم باعث ناکارامدی سیستم حکومت. از این رو به جرات می توان گفت هیچ چیز مهمتر از مبارزه با فساد نیست. دکتر احمد توكلي در سال ۱۳۹۵ در برنامه…

ما همه بازیگریم، نقاب به صورت می زنیم

گلایه از ناکارامدی و فساد مسئولان قصه هر روزه ما شده است. همه جا حکایت دزدی و بی کفایتی مسئولان است.  اما به گمانم مشکل ما آنکسی نیست که حکومت می کند. دیدیم که نبود، اگر دیوی رفت، روزگاری چون شکر نیامد. و باردگر هم نخواهد آمد تا ما با نقابها خو کرده‌ایم.  سخنان آن کارشناس فوتبال هرگز از یادم نرود که از وضعیت پر عیب و فساد فوتبال مفصل گفت و بعد توضیح داد که چگونه همه از باشگاه دار و بازیکن و مربی و … از این وضعیت نفعی دارند و سودی از فساد می برند. این قصه آشنا، حکایت همه جاست. با وجود همه گلایه ها از وضعیت رسانه ها، صاحب امتیاز بی تخصص روزنامه، از رانت حکومتی می خورد و روزنامه نگار از کپی پیست کردن، نان بی زحمت می برد. آن نماینده مجلسی که دم از شفافیت و روزنامه نگاری آزاد می زند، خودش هم…

در حسرت اعتماد از دست رفته

به بهانه تلنگر زدن است عکسهایی از مردم ترکیه که دارند دلار می فروشند برای حمایت از واحد پولشان. این عکسها که این روزها پر شده در تلگرام حرص آدم را بدجور در می آورد. ما مردم یاد بگیریم! مردمی که هشت سال جنگ تحمیلی ساده زندگی کردند و به سادگی هرچه داشتند را تقدیم جبهه ها کردند. آنها که مردم ترکیه را نشانمان می دهند یادشان رفته همین دیروز مردم چه کردند در زلزله سرپل ذهاب. از محروم ترین شهرها موج کمکها روانه بود. تصاویر زیبای قدردانی مردم منطقه کنار جاده های شلوغ و پرترافیک کمکهای مردمی در راه مناطق زلزله زده نشان می دهد که این ملت همچون روزهای جنگ چقدر پای کار هستند. اتفاقا آنها که می خواهند بدانند چرا مردم دلارشان را مثل مردم ترکیه به فروش نمی گذارند باید به این فکر کنند که چه بر سر اعتماد عمومی آمده است که مردم حتی کنسرو…

چشم ها، فکرها، دل ها را باید شست

برای نوشتن مطلبی مختصر در مورد توصیه هایی که می توان به والدین کرد در مورد آسيب هاي استفاده از رسانه هاي جديد براي نوجوانان و اعتیاد به اینترنت به نكته جالبي برخوردم. در این زمینه در ایران و جهان کارهای زیادی انجام شده اما در منابع انگلیسی تا انجا که من دیدم بیشتر تمرکز بر استفاده بیش از حد و اعتیاد به اینترنت است اما در منابع فارسی گاهی به مطالب جالبی بر می خوردم! مثلاً در جایی خواندم که کسی بازی را معادل کار بیهوده گرفته بود و خانواده ها را هشدار داده بود که مراقب باشند که نوجوانان وقتشان را با بازی ها به بطالت صرف نکنند، در حالیکه نوع بازی می تواند بد یا خوب باشد ولی خود بازی بطالت نیست. بچه ها با بازی هایشان زندگی می کنند و بزرگ می شوند. در جایی دیگر خواندم یکی اظهار تاسف کرده بود که خیلی از جوانان…

پخش زنده صحن علني مجلس و طرح يك پرسش

پخش مستقيم بررسي صلاحيت وزراي پيشنهادي كابينه يازدهم به اتمام رسيد و اين مهم از سوي برخي نمايندگان مجلس و كارشناسان به دليل آنچه اطلاع رساني دقيق ناميده شد مورد تقدير قرار گرفت. اما به نظر مي رسد پخش زنده آنچه در مجلس گذشت از جهت برداشت هاي مخاطب نسبت به آنچه از سوي برخي نمايندگان مخالف وزراي پيشنهادي مطرح شد، قابل بررسي است. در صحن علني اتهامات مالي جدي به آقاي زنگنه و پورمحمدي زده شد و در حاليكه اين آقايان هيچكدام دفاع جدي از خود نداشتند هر دو راي آوردند! اگرچه بسياري از مردم مي دانند كه اتهامات هواداران دولت مثل آقايان كوچك زاده و بخشايش به آقاي پورمحمدي به دليل برخورد وي با برخي اختلاس هاي دولت است كه خيلي پرونده ها رسانه اي هم نشده اما بالاخره مخاطب بايد نسبت به اتهامات قانع شود؟ وقتي كسي با اين همه اتهام راي مي آورد، قضاوت مخاطب چه…