اولين نشست تخصصي دفتر مطالعات و برنامه ريزي رسانه ها يکشنبه ۲۵ اسفندماه با حضور دکتر نمک دوست، دکتر مسعودي، دکتر خانيکي، دکتر فرقاني و همچنين الياس حضرتي، امير محبيان، و سيد محمود دعايي برگزار شد.
موضوع بکر و جسورانه
موضوع اصلي اين نشست تعطيلي رسانه ها بود، چيزي که تاکنون کسي در قالب نشست تخصصي به آن ورود نکرده بود. موضوعي که دکتر نمکدوست به آن اشاره کرد و گفت «براي نخستينبار است که موضوع توقيف رسانهها مورد بحث قرار ميگيرد، چون هيچگاه چنين جرأتي وجود نداشته است» و از اين بابت تشکر کرد. او کليدواژه توسعهنيافتگي ساختار رسانهاي را واژه «توقيف» معرفي کرد.
رويه غير سياسي
گذشته از موضوع جسورانه، در اين نشست آقايان حضرتي و محبيان هر دو دعوت شده بودند و اين نشان مي دهد که موضع و رويه مديريت جديد اين است که فارغ از نگاه سياسي و جناحي عمل می کند.
توقع پوشش رسانه ای بیشتر
در اين نشست مسائل مهم و جدي مطرح شد که شايد پيشتر نيز بارها مطرح شده بود و براي اهل فن خيلي تازگي نداشت اما طرح و برجسته سازي آنها ضرورت دارد. آقاي انتظامی، معاون امور مطبوعاتی ابراز اميدواري کردند که «این مباحث به یک مطالبه عمومی تبدیل شود.» که حرف دل بسیاری از اهالی مطبوعات است اما راه تبديل شدن اين مباحث به يک مطالبه عمومي پوشش آنها در رسانه هاست. دفتر مطالعات در سال جديد به صورت مرتب از اينگونه نشست ها برگزار خواهد کرد که به تعبير درست آقاي انتظامي يکي از جلوه هاي کرسیهای آزاداندیشی است، اما توقع اين است که رسانه ها بهتر و بيشتر اين نشست ها را که در واقع مسائل خودشان است پوشش دهند. دفتر مطالعات پلي بين محققان و روزنامه نگاران و محلي براي بررسي مسائل روزنامه نگاري و به نوعي خانه علمي روزنامه نگاران بايد بشود، اما رسانه ها اگر نتوانند مسائل حرفه خودشان را پوشش دهند …
اهم مطالب
مهمترين قصد و هدف دفتر در برگزاري اين نشست را مي توان در يک جمله دکتر سلطاني فر گفت«به جای توقیف، فضا برای جبران اشتباه فراهم شود» و شرکت کنندگان به تعابير مختلف به همين موضوع پرداختند. آقاي حضرتي گفت حتي شلاق بزنيد در ميدان انقلاب اما تعطيل نکنيد.
وضعيت اندوهبار مطبوعات
بخش اعظم سخنان انتقاد از وضعيت رسانه ها بود. دکتر فرقاني گفتند: «روزنامه نگاری ما علیرغم ۱۷۷ قدمت، هنوز حرفه ای نشده است و لذا ساختارها و نهادهای لازم برای فعالیت حرفه ای در آن شکل نگرفته است. به عبارت دیگر میتوان گفت روزنامه نگاری ما به حال خود رها شد استوقتی صحبت از روزنامه نگاری و مطبوعات و ساختار حرفه ای برای مطبوعات مطرح میشود، باید به ارکان آن هم توجه داشته باشیم چرا که بدون وجود آنها و حتی اصلاح برخی از آنها، ژورنالیست حرفه ای شکل نخواهد گرفت. این ارکان عبارتند از آموزش تخصصی، تشکلهای صنفی و حرفه ای، استقلال حرفه ای و امنیت شغلی روزنامه نگار، استقلال اقتصادی رسانهها، نظام پرداخت حقوق و دستمزد مشخص، حاکمیت قانون و وجود قانون شفاف و نیز وجود شورای عالی رسانهها برای نظارت بر اجرای اخلاق حرفه ای و همچنین وجود یک میثاق نامه اخلاق حرفه ای روزنامه ای»
سياست زدگي و آوانتاريسم
آقاي محبيان گفت: «در ایران ما رسانهها را یک نهاد سیاسی میدانیم و هر حرکتی در آن رسانه را با دقت میخوانیم و اگر تخلفی به نظرمان برسد با آن برخورد میکنیم.» که البته دکتر رضائیان هم در اين زمينه گفت: «اگر تکلیف لایحه احزاب روشن باشد، روزنامهها هم نقش احزاب را بازی نمیکنند.» همچنين آقاي محبيان از نوعی آوانتوریسم رسانهای انتقاد کرد و گفت:« کار رسانهها ماجراجویی است و به دلیل اینکه برخورد سهلی با این اتفاقات صورت گرفته است، این آوانتوریسم رشد پیدا کرده است.»دکتر نمک دوست ضمن تشکر از نکات مهمي که آقاي محبيان مطرح کرد گفت: « ساختار رسانهای در جامعه ایران اساسا حکومتی است؛ خبرگزاریهای اصلی، روزنامههای اصلی همه در اختیار حکومت است حتی مصرف کننده اصلی رسانهها، سازمانهای حکومتی هستند. آوانتوریسم یا همان ماجراجویی بیماری دوران کودکی است. پس سوال این است که مسئولیت طفولیت رسانهها در جامعه ما بر عهده کیست؟ اگر بخش اعظم ساختار رسانه ای ما حکومتی است، چرا حکومت به این مساله پاسخگو نیست؟ مسئول توسعه نیافتن رسانه در ایران کیست؟ اگر دست بالای مطبوعات در اختیار حکومت باشد پس مقصر حکومت است؟»
دکتر مسعودی هم فقدان تعريف مشخص از حرفه خبرنگاري را مطرح کرد و گفت:«تا زمانیکه نتوانیم نظام صنفی و شورای عالی مطبوعات را شکل دهیم، مشکلاتمان لاینحل باقی میماند.» آقاي نوروزي نيز به ابعاد حقوقي پرداختند و نيز جناب قاسمي نکات جالبي را از تاريخ توقيف در مطبوعات مطرح کردند که احتمالاً مي توانيد در لينک هاي زير ببينيد: خبرگزاری مهر ایرنا ـ دکتر رضاییان ایرنا ـ دکتر نمک دوست روزنامه اطلاعات