عصر ایران؛ امید جهانشاهی- از سال ۱۳۹۸ و به ابتکار شورای فرهنگ عمومی استان آذربایجان شرقی 14 مرداد به مناسبت سالروز صدور فرمان مشروطه و پاس داشتِ نقش تبریز در این پیروزی بی نظیر ملی و تاریخی، به عنوان روز تبریز نام گذاری شده است. تبریز به واسطه نزدیکی به استانبول و قفقاز، یکی از دروازه های آشنایی ایرانیان با اندیشه های جهان جدید به شمار می رفت. از همین رو، یکی از اولین شهرهایی است که با مظاهر جهان جدید آشنا شد و مدرسه و چاپخانه و کتابخانه و نشریه در آن پا گرفت. به عنوان مثال عبدالرحیم طالبوف از تبریز به تفلیس رفت و آنجا با زبان و اندیشه های جدید آشنا شد و بعدها آثارش از جمله آثاری بودند که منشا افکار و خواستهایی تازه شدند و منجر به نهضت ملی مشروطیت شدند. یا حسن تقیزاده که یکی از مشروطه خواهان بود، علاوه بر اینکه…
برچسب: مشروطه
سید حسن تقیزاده؛ همۀ زندگی سیاسی او همان یک جمله نیست!
عصر ایران؛ امید جهانشاهی- سالروز درگذشت سید حسن تقیزاده از مشهورترین سیاستمداران تاریخ معاصر ایران بهانهای است برای لزوم یادآوری بازاندیشی انتقادی در کارنامههای سیاسی به جای تکرار اتهامات یا توقف در آنها. از این حقیقت که تاریخ چراغ راه آینده است، بزرگانی با تعابیر مختلف بسیار گفتهاند. مثل زنده یاد دکتر محمد علی اسلامیندوشن در کتاب «سخنها را بشنویم»: مهمترین منبع تنبّه و تعلّم ما تاریخ کشورماست. تخطئه یا مسخ تاریخ که بایگانی گذشته است، نه هنر است و نه افتخار. واقعیت این است که نه تنها شناخت ایران امروز بلکه شناخت بهترین راهی که امروز میتوان پیمود در گرو شناخت راهی است که از مشروطه تا امروز طی شده و البته این شناخت مستلزم شناخت واقعی و بیحُب و بغض زندگی کسانی است که در این مسیر، تاثیرگذار و نقشآفرین بودهاند. با همین نگاه در هشتم بهمن سالروز درگذشت سید حسن تقیزاده به عنوان…
پنج نما از تقی زاده
حسن تقیزاده در مهمترین گذرگاههای تاریخساز چنان حضوری پررنگ داشته است که نمیتوان او را نادیده گرفت. از همین رو است که برخی از او بیزار هستند و برخی تلاش و تقلایش برای تجددخواهی را ستایش میکنند. گذرگاههای مهم تاریخ متأخر عبارتاند از: دوران ظهور مشروطه، کوران تقابلهای مشروطهخواهان با محمدعلیشاه و بعد میان خودشان یعنی جناح میانهرو و تندرو، حکومت رضاخان و بهاصطلاح نوسازی از بالا یا تجدد آمرانه، مسئله تجاوز روسیه به تبریز و حاکمکردن عوامل روسیه و درنهایت ظهور و سرکوب مصدق. به مناسبت سالروز وفاتش در ۹۲سالگی، پنج نما از او در این پنج گذرگاه تاریخی را مرور میکنیم. ۱- از ابتدای جوانی بهشدت تحت تأثیر تجددخواهی میرزا ملکمخان و طالبوف و دیگران بود که گفتمان حاکم آن دوران بود. تقیزاده سخت فعال بود و سری پرسودا داشت. در ۳۰ سالگی به مجلس رفت و رهبر تجددخواهان شد. در مجلس بهشدت به محمدعلیشاه میتاخت که برای تجددخواهان…