در ستایش ایران و شاهنامه

دیدارنیوز ـ امید جهانشاهی: ۲۵ اردیبهشت روز بزرگداشت حکیم ابوالقاسم فردوسی نام‌گذاری شده بود، اما بسیار جای دریغ و افسوس و در عین‌حال جای شگفتی دارد که سازمان‌های فرهنگی و رسانه‌های رسمی یا گذرا به آن اشاره کردند و یا حتی به سکوت از کنار آن گذشتند. این در‌حالی است که اتفاقاً در این سال‌ها بیش از گذشته نیاز به نام و یاد و آموزه‌های فردوسی بزرگ داریم. جای تعجب است که در تریبون‌های رسمی از اهمیت ایران و ایرانی بودن و توجه به فرهنگ ایرانی گفته می‌شود، اما سازمان‌ها و نهاد‌هایی که متولی فرهنگ سازی و تقویت ارزش‌های ملی و فرهنگ ایرانی هستند به روز بزرگداشت فردوسی کم‌توجه و یا در مواردی کاملاً بی‌توجه هستند. براستی چه چیز همچون نام فردوسی و آموزه‌های او می‌تواند نام ایران و اسطوره‌ها و نماد‌ها و فرهنگ ایرانی را برکشد و بزرگ بدارد؛ که ایران چو باغی است خرم بهارشکفته همیشه گل کامگار—دریغ…

امروز، روز شیراز؛ شهر شعر و هنر و حافظ

امروز روز شیراز است، شهر سرو ناز، حضرت حافظ شیراز، حافظۀ تاریخی ایرانیان در طلب زندگی.  شهر عشق و نسیم و عطر بهار نارنج و باغ های دل‌باز: عفیف‌آباد و جنت و نارنجستان و دلگشا و ارم.  شهر سعدی، شهر حضرت شعر. مهد فرهنگ و هنر؛ خال لب هفت شهر. قهوه شیرازی، سالاد شیرازی، کلم پلو؛ آیین خوان و خوراک خواستنی.      اگرچه تخت جمشید نشانه روشنی از سابقۀ تمدن در این منطقه است اما دیرینه شیراز به گواهی کشفیات باستان شناسی سال ۱۳۹۵ در تپه چهار هکتاری پوستچی به هفت هزارسالگان می‌رسد. نام باستانی آن، تیرازیس بوده است.    شیراز در درازنای تاریخ از جمله مناطق امن بوده  و از همین رو در دوران های مختلف چه پیش از اسلام و چه پس از آن،از قطب های فرهنگ و هنر ایران زمین به شمار آمده است. به قول سعدی: «شهرها همه بازند و شهر ما شهباز» و «شهر ما»ی…

ایران گرایی برای توسعه ایران

دیدارنیوز _ امید جهانشاهی*: دومین سالروز درگذشت دکتر محمدعلی اسلامی ندوشن است. میهنی مردی از اهالی فرهنگ و ادبیات که از چهره‌های ایران دوستی به شمار می‌رود. او ایران‌گرایی را برای برساخت یک ایدئولوژی خاص پیگیری نمی‌کرد و یا همچون ابزاری برای توجیه مشت آهنین برای پیشبرد تجدد نمی‌دید. خواستگاه او فرهنگ و ادبیات بود و از این رو نگاهش به ایران معتدل بود و همواره توصیه می‌کرد «باید با عقلانیت و اعتدال به میهن نگاه کرد.» این نگاه به ایران‌گرایی می‌تواند بستر فرهنگی توسعه ایران هم باشد. در گذشته ایران‌گرایی به مثابه باستان‌گرایی بود. از دوران پیش از مشروطه و از همان سال‌های سرخوردگی‌های ایرانیان در مواجهه با تجدد و مظاهر تمدن اروپاییان ایده بازگشت به شکوه و عظمت ایران باستان به تدریج شکل گرفت. ایده‌ای جذاب که کیمیای جبران عقب ماندگی‌ها جلوه می‌کرد و به شدت جذاب بود. این ایده البته خاستگاه‌های مختلفی داشت که در این میان…

مساله تحریم‌ها مساله ایران است

شرایطی را تصور کنید که به واسطه تورم بالا و بلند‌مدت، میزان رضایت از زندگی مطلوب نیست. به دلیل محدودیت در فعالیت نهادهای مدنی، نهادهای صنفی فعال و پویا نیستند و احزاب گرایش‌های موجود را نمایندگی نمی‌کنند. اکثر رسانه‌های بزرگ متعلق به دولت و نهادهای حاکمیتی هستند و رسانه‌های مستقل محدود و ضعیف هستند. بخشی از جوانان تحت تأثیر مقایسه وضعیت کشور با برخی دستاوردهای کشورهای همسایه هستند. تلقی بخشی از جامعه این است که با وجود تحریم‌ها، چشم‌انداز روشنی از رونق‌گرفتن تجارت و بنابراین امکان ارتقای وضعیت تولید ملی متصور نیست. میل به مهاجرت به دلیل ناامیدی از بهبود شرایط کسب‌وکار زیاد است؛ چیزی که خود، ناامیدی را در جامعه تشدید می‌کند. در چنین شرایطی مخاطب ذهنیت منفی و اعتراضی پیدا می‌کند که باعث می‌شود در مواجهه با روایت‌های خبری رسمی، موضع مخالفت‌جویانه بیابد و پیام مد‌نظر رسانه‌های رسمی را با نگاهی منفی و مخالف خوانش کند.  پژوهش‌ها نشان…

از رفتار اعتراضی، دو قطبی نسازیم

وجود دیدگاه‌های مختلف در جامعه امری طبیعی و نشانه بالندگی و پویایی است، اما دو قطبی سازی و توصیف مردم همچون دو گروه متضاد و رو در رو امری مخرب است. در نوروز امسال برخی با بازنشر و برجسته سازی تصاویر اجتماع‌های مردمی در تخت جمشید و آرامگاه حافظ کوشیدند دو قطبی سازی دروغین ایران و اسلام را ایجاد کنند. بازی در زمین این دو قطبی سازی نادرست است، فارغ از اینکه به نفع چه سمتی این دو قطبی تفسیر شود. برای مثال، یکی در اینستاگرام به طعن و تحقیر گفت آهای شمایی که برای مخالفت با اسلام، سال تحویل را به مزار حافظ می‌روید، می‌دانید چرا به حافظ، حافظ می‌گفتند؟ و پوزخندی از سر تاسف زد که حافظ هم حافظ قرآن بوده است و دیندار. اما مساله اینجاست که به رسمیت شناختن نفس این دو قطبی سازی مخرب است، چون مردم را مقابل هم تعریف می‌کند، ضمن اینکه دروغین…

بازگشت به توسعه برای ایران

دیدارنیوز ـ امید جهانشاهی: باخت مجدد سپاهان در بازی برگشت مقابل الهلال، باز آه و حسرت از شکستی دیگر را برای ما به همراه آورد. باخت تلخ است و، اما برای مردم ما باخت از عرب‌ها و عربستانی‌ها تلخ تر. هنوز درگیر این ذهنیت هستیم که آن زمان که ما صنعت نفت داشتیم، آن زمان که ما سازمان هوپیمایی داشتیم، آن زمان که ما دانشگاه تهران داشتیم … آن‌ها نداشتند. شاید از همین روست که تحلیل‌های بعد از بازی این بود که چرا دفاع چپ را تقویت نکرده بودیم. چرا وینگر راست فلان نبود. چون اذعان به این واقعیت تلخ سخت است که آن‌ها در فوتبال از ما جلو افتاده اند. اما واقعیت را باید پذیرفت و واقعیت این است که پیشرفت عربستان منحصر به فوتبال نیست. در کنفرانس پایان سال دارو که اسفند امسال (۱۴۰۲) در تهران برگزار شد، رسول دیناروند، رییس سابق سازمان غذا و دارو گفت: عربستان…

آینده ایران و بازیگران جهانی؛ عربستان چه می کند و برنامه ما چیست؟

عصر ایران؛ امید جهانشاهی- ساختن آینده ایران در گرو توجه به سه چیز است: گذشته، آینده و امروز.  گذشته، از آن رو مهم است که مسیری که در آن قرار داریم ادامه گذشته است. راه طی شده برای شناختن مسیری که می‌رویم و سمتی که در پیش گرفته‌ایم، مهم است. مطالعه تاریخ مهم است چون الگوها مهم هستند و الگوها به اصطلاح پیوستگی ایجاد می کنند. آینده در پیوند و پیوسته با گذشته است، ادامه دیروز است.    تصور و توصیفی که از گذشته یعنی رویدادها و شخصیت‌های گذشته داریم، تعیین می‌کند این الگو چیست و چه ویژگی‌هایی دارد و در ادامه این مسیر، رو به چه آینده‌ای هستیم. گاهی هم البته برعکس است یعنی تصوری که از آینده می‌خواهیم داشته باشیم باعث می‌شود رویدادها و شخصیت‌های گذشته را متناسب با آن تفسیر کنیم. برای مثال توده‌ای‌ها و یا سوسیالیست‌های خلقی چون آینده‌ای خاص و متناسب با ایدئولوژی‌ و توهمات…

چرا یلدا مهم است و باید پاس داشته شود؟

عصر ایران؛امید جهانشاهی- آیین‌ها مهم‌اند. بسیار هم مهم‌اند. چون هر اجتماعی با پاس‌داشت آیین‌ها شکل می‌گیرد، هویت می‌یابد و تعریف می‌شود. فرهنگ هر ملتی با مجموعه‌ای از آیین‌ها قابل شناسایی است وقابل مطالعه و آنها را از دیگر ملت‌ها متمایز می‌کند. پاس‌داشت و اعتقاد به این آیین‌ها  داشته‌های یک ملت است و تفسیر معنای این آیین‌ها بر رفتار و کردار مردم تاثیر می‌گذارد و آنها را شکل می‌دهد.   «ما» به عنوان ایرانیان با پاس‌داشت مجموعه‌ای از آیین‌ها ایرانی شده‌ایم و به عنوان ایرانی تعریف معنا و هویت یافته‌ایم. یکی از آیین‌هایی که پاسداشت آن هویت بخش و معنابخش فرهنگ ما ایرانیان است همین جشن یلداست. یلدا از آیین‌های باستانی پیش از زردشت است و قدمتی هفت هزار ساله دارد. یلدا به معنای تولد است؛ تولد الهه اساطیری مهر و نور که از دل سنگی به درآمد در ستیز با تاریکی و ظلمت. شب یلدا شد و میلاد خوش ایزد…