برچسب: ایران

عصر ایران؛ امید جهانشاهی- آینده همواره چون رازی هول‌انگیز، دغدغۀ انسان بوده است؛ «فردا چه خواهد شد؟ زندگی‌ام چگونه خواهد بود؟»   سارتر، کامو و بسیاری از دیگر متفکران بر این مهم تأکید کرده‌اند که هر انسانی سازنده آینده خودش و ناخدای سرنوشت خویش است.   این مهم اما در مورد کشورها صدبار صادق‌تر است. هر ملتی سازنده فردای خودش است. آینده چیزی نیست که راه می‌رسد بلکه آینده چیزی است که با اقدامات امروزمان می‌سازیم. فردا محتوم نیست؛ محصول امروز ماست.   هدف اصلی آینده پژوهی، کشف فعالانه احتمالات پیش روست تا بتوانیم پیش دستانه و آگاهانه برای تحقق آینده مطلوب، از امروز درست تصمیم بگیریم. و هر کشوری با این امر مواجه است که در افق زمانی ۱۰ و یا ۲۰ سال آینده چه جایگاهی دارد و از جایی که هست به کجا باید برسد.   چهار مؤلفه آینده هر کشور را می‌سازند:  ۱ـ اقدامات و فعالیت‌ها: درخت…

عصر ایران؛ امید جهانشاهی – بدون برخورداری از درکی جامع و واقع‌بینانه از تاریخ و روند تحولات اقتصادی، اجتماعی و سیاسی کشور، نه می‌توان از چیستی مسایل امروز ایران سخن گفت و نه برای چرایی این مسایل تحلیلی به دست داد. حتی ترسیم تصویر مطلوبی از آینده کشور در گرو درک وضعیت امروز و دیروز است.   جامعه‌ای که فهم درستی از گذشتۀ خود ندارد هرگز نمی‌تواند درک درستی از امروز خود بیابد، چراکه به قول ادوارد سعید، «گذشته هرگز نگذشته‌» و روایتِ گذشته، نگاه به امروز را می‌سازد و در امروز جاری است.   ذهنیت اغلب ما از تاریخ سیاهه‌ای است از سلسله‌های پرمصیبتِ شاهانِ پُرمعصیت. همین ذهنیت، بر نحوۀ نگاه و قضاوت ما بر رویدادهای امروزمان بیشترین تأثیر را بر جای گذاشته است.    تاریخ اما سرشار است از فرازهای غرورانگیز در کنار لغزش‌های خسارت‌خیز و در گذارهای حساس هم انسان‌های راستین را به خود دیده و هم…

امید جهانشاهی‪-‬ تصویر ردیف نعش دختران هزاره افغانستان زیر ملحفه‌های سفید نفس را در سینه محبوس می‌کند. باز بلقیس رفته بود انار بیاورد و باز دانه‌هایش را آوردند.باورش هم سخت سنگین است. تعداد گلهای پرپر شده در دشت پرچی کابل به ۸۵ رسید. تلخ و درشت و هول انگیزتر از این هم خبری هست مگر. ۸۵ دختر دانش‌آموز، ۸۵ دختر شیعه هزاره، ۸۵ نوجوان روزه دار، ۸۵ انسان در یک انفجار تروریستی در خون غلطیدند و کشته شدند. نه این یک عملیات تروریستی نیست که نامش را جنایت علیه بشریت باید گذاشت. غرق خون شدن ۸۵ دختر دانش‌آموز نوعی نسل‌کشی است. اجل چشم بی‌شرم داعش را ببندد که در رخسار پلیدش جز خاک ذلت نپاشیده‌اند.مرثیه دختران معصوم، مرثیه دختران دشت ماتم و اندوه، مرثیه‌ای جانسوز است. این گل‌ها قربانیان مظلومند. این خاک پاک و این منطقه قربانی است. هفته گذشته در افغانستان عزای عمومی بود و در دلهای ایرانیان هم.باید…

امید جهانشاهی‪-‬ کمتر از دو ماه به انتخاباتی مانده است که هنوز نه آرایش انتخاباتی جناح‌ها نهایی شده است و نه خبری از مواضع و ایده‌هایی برای مسائل مهم جامعه است. برای سرد بودن فضای انتخابات البته لیست بلندبالایی هست از اعتراض به مشکلات اقتصادی و فشارهای معیشتی تا سرخوردگی سیاسیرای دهندگان و ترس و تشویش از ویروس همه گیر.برای گرم کردن فضای انتخابات اما بجز شورافکنی‌های شب انتخاباتی، راه‌های دیگری هم هست؛ یکی اینکه رسانه‌ها و کاندیداها در مورد مهمترین مسائل کشور سخن بگویند و مردم هم نسبت به اهمیت این مسائل و هم به کارآمدی برنامه‌های کاندیداها برای مواجهه با این مسائل قانع شوند. در این یادداشت به چهار مورد آنها اشاره می‌کنم:۱ـ فرایند دیجیتالی شدن یک کلان روند حاکم و مسلط بر جهان است. تحولات در همه صنایع و حوزه‌ها زیر سایه کلان روند دیجیتالی شدن خواهد بود. شیوع ویروس کرونا به حدی اقبال عمومی به ابزارهای…

این روزها که بازار انتخابات به تدریج گرم می‌شود و کاندیداها می‌آیند تا با شعارهای رنگارنگ در بازار انتخابات دلبری کنند، رسالت روزنامه نگاران این است که با احساس مسئولیت نسبت به منافع عمومی، مردم را به مسائل حیاتی و اساسی کشور متوجه کنند و دیدگاه‌ها و برنامه‌های کاندیداها را در مورد آنها مطالبه و پرسش کنند و در عرصه عمومی به سنجش داوران دانشگاهی و کارشناسان بگذارند.مردم عمدتاً متوجه مسائلی هستند که از نظر آنها بر معیشت شان تاثیر می‌گذارد و برخی مسائل مهم که اتفاقاً بسیار بر معیشت آنها موثرند را ممکن است نبینند و بر اهمیتشان واقف نباشند و یا فعالان سیاسی چنان شعارها را صورتبندی کنند که مردم متوجه برخی مسائل عمده جامعه نشوند. وظیفه رسانه‌های مستقل در این میان آن است که بستری برای عرضه شعارها و برنامه‌ها و در عین حال عرصه‌ای برای نقد منتقدان و کارشناسان باشند. رسانه‌های خبری باید توجیه کنند که…

گلایه از ناکارامدی و فساد مسئولان قصه هر روزه ما شده است. همه جا حکایت دزدی و بی کفایتی مسئولان است.  اما به گمانم مشکل ما آنکسی نیست که حکومت می کند. دیدیم که نبود، اگر دیوی رفت، روزگاری چون شکر نیامد. و باردگر هم نخواهد آمد تا ما با نقابها خو کرده‌ایم.  سخنان آن کارشناس فوتبال هرگز از یادم نرود که از وضعیت پر عیب و فساد فوتبال مفصل گفت و بعد توضیح داد که چگونه همه از باشگاه دار و بازیکن و مربی و … از این وضعیت نفعی دارند و سودی از فساد می برند. این قصه آشنا، حکایت همه جاست. با وجود همه گلایه ها از وضعیت رسانه ها، صاحب امتیاز بی تخصص روزنامه، از رانت حکومتی می خورد و روزنامه نگار از کپی پیست کردن، نان بی زحمت می برد. آن نماینده مجلسی که دم از شفافیت و روزنامه نگاری آزاد می زند، خودش هم…

آدم ها، حرفها و قصه های سریال پایتخت معمولی اند. ساده و دوست داشتنی. شاید دلیل محبوبیت این سریال هم در همین معمولی بودنش باشد. دیالوگی دارد نقی که خیلی مهم است. تا حالا چند بار هم در موقعیت های مختلف تکرار کرده است. شاید می خواسته تاکید کند اما شاید کمتر به ان توجه شده است. دیالوگش نقل به مضمون این است که چرا وقتی می خواهید بگویید چیزی بد است می گویید معمولی است. مگه معمولی بد است.  یک دنیا حرف در آن است از هر زاویه که نگاه کنیم. راستی از کی معمولی بودن بد شده است. شاید از وقتیکه بیش از حد و بی جهت خود زنی کردیم. روستا را تحقیر کردیم و با شخصیت صمد روستایی را مضحکه ای دیدیم در مقابل کراواتی های شیک پوش شهری. نه تنها این قصه نهادینه شد که به تصویر ایرانی در مقابل غربی هم سرایت کرد. به رویمان…

مهمترین مساله امروز ایران فقدان گفتگوست. گفتگو میان مردم با دیدگاه های مختلف، میان روشنفکران و میان مردم و حکومت؛ چیزی که همواره  به بهانه غیرخودی ها، نفوذ دشمن و یا "شرایط حساس کنونی" مختل شده و به تعویق افتاده است. در برابر این اعتراضات نگران کننده راهی به ادامه زندگی جز  گفتگو نیست، چون هیچ مشکل اقتصادی، اجتماعی و سیاسی جز با مشارکت حل نمی شود و هیچ همدلی جز با گفتگو بدست نمی آید. از میان دلایل مختلف شکل نگرفتن گفتگو در جامعه ایرانی، یکی هم شاید این باشد که اجماعی برای معیار سنجش دیدگاه ها وجود ندارد. معیار عمده مردم چیست؟ به گمانم امروز آنچنانکه اولویت یک مرد، خانه اوست؛ اولویت مردم، ایران است. ایران به مثابه خانه، جایی که زندگی می کنیم. برای مردم امروز، اولویت زندگی است و "ایران" که خانه است. شاید برخلاف دیروز که ایدئولوژی اولویت بود و معیار سنجش، حالا اما ایران…