بی‌اعتمادی؛ مادر بحران‌ها/ اعتماد سیاسی چگونه افزایش می‌یابد؟

عصر ایران؛ امید جهانشاهی – جامعه حاصل روابط اجتماعی است و کنش های جمعی؛ در اهمیت اعتماد هم همین بس که سنگ بنای روابط و رفتارهای اجتماعی است.   دو نوع اعتماد را برای هر جامعه لازم دانسته اند: اعتماد افقی یا اعتماد بين شهروندان و اعتماد عمودی که همان اعتماد بين مردم و نهادهای حکومتی است وبه اصطلاح حاکمان.   اعتماد سیاسی از این جنس است و «بريتزر» برای آن سه بُعد برمی‌شمارد: اعتماد به نظام سیاسی، اعتماد به نهادهای سیاسی و اعتماد به کنش‌گران سیاسی.   «دیوید استون» اعتماد سیاسی را مجموعه‌ای از نگرش‌های مثبت نسبت به موضوعات سیاسی می‌داند که هم ارزش‌های نظام سیاسی را در بر‌می‌گیرد و هم شخصیت‌های سیاسی.    از این رو، کاهش اعتماد سیاسی باعث بدبینی نسبت به مسؤولان سیاسی، افزایش ناامیدی در جامعه، بی‌عملی سیاسی شهروندان، کاهش اعتقاد به ارزش‌های نظام سیاسی، سوءظن به تصمیم‌های حاکمیتی و کاهش همبستگی ملی می شود….

هفتم آبان، روز کورش/ در ستایش یکتاپرستی و دادگری

عصر ایران؛ امید جهانشاهی- هفتم آبان را روزی می‌دانند که کوروش کبیر بابِل را فتح کرد و اهمیت این فتح در بشکوهی و عظمت این دولت/شهر است که امپراتوری دیرپای بابل بود.    او پیش از آن، هگمتانه و پارت و زرنگ و هرات و خوارزم و باختر و چند دولت/شهر دیگر را فتح کرده بود و با فتح بابِل، سرزمین بزرگی به نام ایران را بنیاد نهاد.    کوروش کبیر آیین و اعتقاد مناطقی که فتح می‌کرد را گرامی می‌داشت و حاکمان و خاندان آنها را قتل عام نمی‌کرد. سه امپراتوری را ساقط کرد: ماد، لیدیا و بابل اما فرمانروایان آنها یعنی آستیاگ، کرزوس و نبونعید را نکشت، بلکه به تبعید فرستاد و البته ذلیل نکرد بلکه زندگی خوبی برایشان فراهم ساخت. این رفتار در جهان باستان البته بی‌سابقه بود.     شیوهٔ رایج آن دوران این بود که قتل عام و غارت کنند و به اسارت ببرند و…

«پاینده ایران» را محور پیوند کنیم؛ تجزیه‌طلبی تهدید است

عصر ایران؛ امید جهانشاهی- تجزیه طلبی یک تهدید ملی است و در دوره‌های مختلف تاریخ معاصر، به عنوان ابزار تضعیف ایران مورد توجه کشورهای متخاصم و رقیب بوده است.   «دینا روراباکر»، سناتور جمهوری خواه آمریکا، در سال ۲۰۱۲ به هیلاری کلینتون، وزیر وقت امور خارجه، پیشنهاد کرد که به تجزیه کشور ایران، و الحاق استانهای استان آذربایجان غربی و آذربایجان شرقی به کشور جمهوری آذربایجان تلاش کند.   تجزیه‌طلبی همواره در دستور کار سرویس های امنیتی کشورهای مخالف و رقیب قرار داشته است. تجزیه طلبان با جعل تاریخ و تحریف حقیقت دروغ زاری برای زایش کرکس و گرگ می‌سازند تا با اسلحه هدف تضعیف ایران را دنبال کنند.   بسیار روشن است که تقویت حس ایران‌دوستی در جامعه و داشتن نگاه ملی در بین مسئولان و سیاستمداران ریشه ای و بنیادی ترین راه مقابله با این تهدید است. اما واقعیت این است که با وجود اینکه حس ایران‌دوستی در…

«ایران قوی»، هم دولت قوی می‌خواهد هم ملت قوی

عصر ایران؛ امید جهانشاهی- «ایران قوی» یکی از شعارهای مهم و محوری آقای ابراهیم رییسی در انتخابات اخیر بود. شعاری که وام گرفته از سخنرانی رهبری در سال ۹۸ است که در آن تصریح کردند «باید قوی شویم» تا تهدید نشویم.   حالا که آقای رییسی، رئیس این جمهوری است شایسته است که همه در مورد این شعار محوری و مهم و راهکارهای عملی شدن آن همت و همکاری کنیم.   هر کشور از دو رکن مهم ساخته می‌شود: دولت و ملت. و از این رو چهار وضعیت متصور است: «دولت ضعیف، ملت ضعیف»، «دولت قوی، ملت ضعیف»، «دولت ضعیف، ملت قوی» و «دولت قوی، ملت قوی».   دولت ضعیف دولتی است که اقتدار لازم برای تدبیر امور و اداره کشور را ندارد. ملت ضعیف هم ملتی است که در جامعه مدنی نحیف و هویت ملی ضعیف است و سرمایه اجتماعی و اعتماد اجتماعی و هویت ملی در آن کم…

۳ درس از تحولات افغانستان/ فساد، انگیزۀ دفاع از حکومت باقی نمی‌گذارد

عصر ایران؛ امید جهانشاهی-  تحولات سریع و پیش روی برق آسای طالبان و سقوط حکومت افغانستان ۳ درس دارد:   ۱. هیچ خطری جدی تر از فساد نیست   همه تحلیل‌ها در مورد چرایی سقوط سریع و ساده ارتش ملی افغانستان با حدود ۳۰۰ هزار نیرو در مقابل کمتر از ۸۰ هزار شبه نظامی طالبان بر یک نکته تاکید می‌کنند: فساد گسترده دولت افغانستان. این سقوط ساده و مایوس کننده پیش از هر چیز و بیش از هر چیز نشان داد فساد تا چه حد می تواند پایه‌های یک نظام سیاسی را تضعیف و تهدید کند. فساد مهم‌ترین چیزی است که مردم را از حکومت جدا می‌کند. باعث بی اعتمادی به دولت و هم بی اعتنایی به خطر دشمن می شود و هم باعث ناکارامدی سیستم حکومت. از این رو به جرات می توان گفت هیچ چیز مهمتر از مبارزه با فساد نیست. دکتر احمد توكلي در سال ۱۳۹۵ در برنامه…

مسألۀ آیندۀ ایران؛ امری فراموش شده/ آینده، آمدنی نیست، ساختنی است

عصر ایران؛ امید جهانشاهی- آینده همیشه دغدغۀ بشر بوده است.  از این رو، اندیشه کردن به آینده همواره حس و حالی هم هوس‌ناک و هم هول‌ناک داشته است. بی‌جهت نیست که دوراندیشی را از دیرباز یکی از چهار فضیلت اصلی دانسته‌اند در کنار شجاعت، میانه‌روی و عدالت و باز از این میان دوراندیشی است که سه فضیلت دیگر را هدایت می کند.   «رواقیون» دوراندیشی را یک علم می‌دانستند؛ علمی که می‌گفت «شرط عقل است فلان اقدامی را انجام دهیم یا ندهیم». ارسطو دوراندیشی را یک فضیلت عقلانی می‌دانست؛ چیزی که به انسان کمک می‌کند چه کند و چه مسیری در پیش گیرد.   با وجود همۀ اهمیتی که آینده دارد و این همه ستایشی که در فضیلت دوراندیشی رفته است؛ یکی از فراموش‌شده‌ترین امور در جامعه ما مسألۀ آینده ایران است و پرسش از اینکه آنچه امروز می‌کنیم جامعه ایرانی را به چه فردایی می‌رساند. جهان فردا چگونه جهانی…

غربت ایران در ایران/ شرط توسعه، شناخت ایران است

عصر ایران؛ امید جهانشاهی- هنوز در ذهن و ضمیر غالب مسؤولان کشور، توسعه همان سازندگی و ساختن است با متر و معیار عدد. مدیر خوب کسی است که بیشتر عدد دهد. به جای ایده هم عدد دهد. نگاه عددی به آبادی، اسمش توسعه نیست؛ سازندگی شاید.   گواه بخواهید سخنان آقای جهانگیری در واکنش به اعتراضات مردم خوزستان در سفر به این استان: «به عنوان آدمی که همۀ عمرم را در توسعه گذاشتم. باید بگویم توسعه‌ای که ما اجرا کردیم متاسفانه عوارضش این چنین دارد نشان داده می‌شود.» این سخنان را کسی مطرح کرده که در طول ۲۰ سال یا وکیل بوده یا وزیر و یا معاون اول رییس جمهور.   واقعیت این است که در دولت‌های مختلف اقدامات عمرانی بسیاری صورت گرفته اما در هیچ جای جهان به صرف انباشت فعاليت‌هاي عمراني نمی‌توان سرزمینی به سامان سراغ گرفت.   از همین رو هنوز مسألۀ کم‌آبی، چالش‌های اقتصادی و زیست…

فقدان گفت‌و‌گو در ایران؛ ریشۀ مشکلات در خوزستان

عصر ایران؛ امید جهانشاهی – برخی ناکارآمدی را موضوع اصلی مسألۀ امروز خوزستان می‌دانند و از مدیران نالایق شکایت می برند و این که حس تحقیر امروز نتیجۀ سال‌ها تدبیر آنهاست.   آنها می‌پرسند چرا بنا به اصل ساده و بدیهی در مدیریت – «هر که به اندازۀ مسؤولیت خود باید پاسخ‌گو باشد»؛ آنها که سال‌ها در استان مسئولیت داشتند، مورد سؤال نیستند که در مواجهه با مسائل چه تصمیم‌هایی گرفته‌اند. پاسخ‌گویی، همراه مسؤولیت است، هم مقابل قاضی و هم برابر افکار عمومی.    برخی هم مسأله را فراتر از عملکرد مدیران می‌دانند و ریشه را در ساختار می‌یابند. مثل ساختار تصمیم‌گیری مرکزگرا، شرح وظایف قابل بحث و وزن و روابط بخش های حاکمیتی در قبال مثلا مسایل زیست محیطی، و به ویژه همهمۀ همه جا حاکمِ ایدئولوژی و سیاست و سیاسی‌کاری و مرزهای بعضاً کذایی خودی و غیرخودی که نگاه کارشناسی را به حاشیه می‌راند و فرصت‌طلبان را بر…