از انتشار «اصول ۹ گانه روزنامه نگاري » که در همشهري آموزش از پربیننده ترین ها بوده است مدتي مي گذرد. امشب با دوستی صحبت می کردم که جان کلامش دغدغه خام بسیاری جوان های امروز است که این روزها باب شده است. و این پاسخ من بود که اینجا باشد برای رفع سوء تفاهم دیگر دوستان!
اين اصولي که براي روزنامه نگاري آمده است اگر چه به تحقيقي در آمريکا بازمي گردد اما براي «روزنامه نگاري به عنوان يک حرفه» تعريف شده است و اينجا و آنجا فرقي نمي کند. اصلا هم به اين معني نيست که حالا در مغرب زمين روزنامه نگاران بر اين مبنا کار مي کنند و کسي را از اين قاعده تخلفی نيست، نه.
ادعا همين است که اين اصول به عنوان اصول حرفه اي به «رسميت» شناخته شده است. اصول حرفه اي غربي و اصول حرفه اي سوسياليستي و انواع ديگر اصول هم لااقل اينجا معني ندارد چون همه مردمانيم در جوامعي که يا «مکانيسم هاي کنترل» درست کار مي کند و فساد کم است و يا درست کار نمي کند و فساد زياد است. حالا چه فساد سياسي چه اقتصادي و … و چه در جامعه غربي و چه شرقي و … خودمانيم، فرق نمي کند. اسم و اصطلاحش فرق مي کند.
به گواهي همه جاي جهان هر چه مکانيسم کنترل بهتر عمل کند، فساد کمتر است و بالعکس. همه آنچه «دموکراسي» ناميده شد و برخي نامش را بر نمي تابند که ضد دين و خداست و برخي بر آن معناي بهشت بار مي کنند تا نردبان قدرتشان باشد، در اصل و آغاز تلاشي بود براي همين «مکانيسم کنترل» بهتر قدرت.
به هر حال روزنامه نگاري هم از يک جنبه، يکي از آن مکانيسم هاي کنترل در جوامع انساني است. و اين اصول از آن رو اصول حرفه اي است که به «بهترين نحو ممکن» به رسانه کمک مي کند به معناي واقعي کلمه رسانه باشد. چه آمريکا و چه هر جا. چه غربي، چه هر چي.