یادی از قیصر امین پور

امید جهانشاهی‪-‬ آدمی در ظرف زمانه‌اش معنی می‌شود. رویدادها و روندها نقش موثری در شکل‌گیری شناخت آدمی دارند. تعریف و تحدیدش می‌کنند. جهان را برای او تفسیر می‌کنند، و هم خودش را. نگاهش را می‌سازند.هجده سالگی قیصر امین پور لبریز بود از شور و هیجان سالهای پیروزی انقلاب. و تقریباً همه دهه سوم زندگی‌اش و همه شور و شیدایی بیست سالگی‌اش مصادف بود با دوران جنگ تحمیلی. بویژه اینکه دوران نوجوانی‌اش در دزفول می‌زیست، شهری که در متن جنگ بود و بوی شهادت داشت.او همه عمر به آن شور اولین، آن عاشقی‌های شیرین سالهای جوانی و یاد یاران آن دوران جوانی‌اش زندگی کرد، شعر گفت و عاشقی کرد. از این رو، شعر او شعر شهادت و جنگ بود:شهادت لاله‌ها را چیدنی کردبه چشم دل خدا را دیدنی کردقیصر امین پور ساده و خاکی و نجیب زیست و هر آنچه سرود از سر صداقت بود، نه برای نان می‌گفت و نه…

مناظره فرصتی برای رویارویی مواضع نامزدهای انتخاباتی

تهران-ایرنا- “امید جهانشاهی” کارشناس رسانه، از جمله مهمترین ویژگی‌ های یک مناظره خوب، به اختصاص زمان برابر به کاندیداها برای صحبت درباره مواضع، پرسش از برنامه‌های پیشنهادی و شعارهای انتخاباتی و همچنین امکانپذیر ساختن شرایط برای مقایسه رویکردهای متفاوت نامزدهای ریاست جمهوری اشاره دارد.  کمتر از یک هفته تا ۲۸ خرداد، روز برگزاری انتخابات مهم ۱۴۰۰ باقی مانده است و در این مدت، مناظره‌های کاندیداهای ریاست جمهوری شروع و مردم بسیاری از طریق رسانه های خود آن‌ ها را دنبال می کنند. اگرچه بحث مناظره در بسیاری از کشورهای دنیا همیشه با مسایل و مشکلاتی همراه بوده و گاه بی اخلاقی‌هایی در مناظرات انتخاباتی آنها هم دیده می‌شود، اما جدا از این امر باید به بحث شعارها و مواردی که توسط کاندیداها گفته می‌شود نیز توجه کرد و براحتی از کنار آنها نگذشت. ایجاد برابری در ارایه مباحث در میان نامزدها و پرس و جو در باره میزان عملیاتی بودن برنامه ها و شعارهای…

پایان تلخ یک ذهن بیمار

«به نام خداوند آموزگار و به نام شهدای گلگون کفن جنگ هشت ساله و درود به شرافت آن شهدا که مملکت را حفظ کردند. من سرهنگ پیاده ستاد، خرم‌دین هستم. ۳۰ سال خدمت کردم، ۶۹ ماه در مناطق عملیاتی بودم، دو مرتبه شیمیایی شدم و ۴ بار ترکش خوردم و خوشحالم که در مقابل ممکلت انجام وظیفه کردم. به جوانان توصیه می‌کنم از این گهواره وطن غافل نباشند، چون رشد و سربلندی آنان در همین مملکت اتفاق می‌افتد. از این ۳۰ سال خدمت ۱۷ سال را دور از خانواده انجام وظیفه کردم و تمام زحمات خانواده روی دوش این خانم عزیزم بود که وطن دوم من هستند.»این سخنان ستایش برانگیز و غرور انگیز متعلق است به کسی که دو فرزندش را بی رحمانه و وحشیانه قطعه قطعه کرده است و داخل کیسه زباله ریخته است. بله، به همین سادگی.اما نه دوره آخرالزمان است و نه جامعه در آستانه فروپاشی است…

برای نه به خشونت

امید جهانشاهی‪-‬ همه جای جهان تجمعی خودجوش در اعتراض به اسرائیل شکل گرفته است. این همه اجتماع مدنی و مردمی به روشنی نشان می‌دهد که تظاهرات خودجوشند و متکی به وجدان‌های بیدار. این موج خودجوش شرق تا غرب را دربرگرفته است: اردنی‌ها در مقابل بنای یادبود شهدا در دره اردن در نزدیکی مرز کرانه باختری تجمع کردند و گروهی از لبنانی‌ها به مرز فلسطین رفتند. یمن و عراق و ترکیه اجتماع‌هایی پرشور را رقم زدند. بجز همسایگان، شهروندانی از یونان و آلمان و انگلستان و فرانسه هم تظاهرات اعتراضی داشتند و تا قاره دور یعنی آمریکای لاتین که از سه کشور آرژانتین شیلی و ونزوئلا تصاویری از نه به اسرائیل مخابره شد و از آنسو، سیدنی استرالیا، تا بوستون آمریکا که پرچم اسرائیل را هم به آتش کشیدند تا تگزاس که جولان رقص پرچمهای فلسطین بود در میان انبوه جمعیت مسلمان و غیر مسلمان.این اعتراضات حکومتی، دولتی و دستوری نیستند….

جامعه مدنی مساله اساسی کشور است

این روزها که بازار انتخابات به تدریج گرم می‌شود و کاندیداها می‌آیند تا با شعارهای رنگارنگ در بازار انتخابات دلبری کنند، رسالت روزنامه نگاران این است که با احساس مسئولیت نسبت به منافع عمومی، مردم را به مسائل حیاتی و اساسی کشور متوجه کنند و دیدگاه‌ها و برنامه‌های کاندیداها را در مورد آنها مطالبه و پرسش کنند و در عرصه عمومی به سنجش داوران دانشگاهی و کارشناسان بگذارند.مردم عمدتاً متوجه مسائلی هستند که از نظر آنها بر معیشت شان تاثیر می‌گذارد و برخی مسائل مهم که اتفاقاً بسیار بر معیشت آنها موثرند را ممکن است نبینند و بر اهمیتشان واقف نباشند و یا فعالان سیاسی چنان شعارها را صورتبندی کنند که مردم متوجه برخی مسائل عمده جامعه نشوند. وظیفه رسانه‌های مستقل در این میان آن است که بستری برای عرضه شعارها و برنامه‌ها و در عین حال عرصه‌ای برای نقد منتقدان و کارشناسان باشند. رسانه‌های خبری باید توجیه کنند که…

کرونا و روزنامه نگاری

امید جهانشاهی‪-‬ کرونا روح روزنامه‌نگاری را جان تازه‌ای بخشید. روزنامه‌نگاری امری عمیقاً انسانی و از جنس گفتگوست و دغدغه کشف و بیان حقیقت دارد و اخبار کرونا رویدادهایی عمیقا انسانی‌اند و جهانشمول با تبعات گسترده‌ای در سیاست، اقتصاد و اجتماع. سازمان بهداشت جهانی دومین مسئله جهانی بعد از کرونا را اینفودمیک (infodemic) نامیده است: انبوه درهمی از اطلاعاتی درست و دروغ که مردم را سردرگم می‌کنند؛ و اینجاست که روزنامه‌نگاری تنها پاسخ است. از همین روست که میزان مصرف خبری به طور قابل توجهی افزایش یافته است. ضرورت به‌روز کردن اطلاعات موثق در مورد اخبار سلامت، مردم را بیش از گذشته برای گرفتن اخبار صحیح و رسمی به رسانه‌های خبری متوجه کرده است و لذا اعتماد به برندهای خبری رسمی افزایش یافته است.مخاطبی که برای گرفتن اخبار منتظر بخش‌های خبری نمی‌ماند و عمدتاً از تلویزیون برای برنامه‌های سرگرمی، گزارش رویدادهای ورزشی و سریال‌‌های جذاب استفاده می‌کرد، حالا اخبار تلویزیون را…

گفتگوی سیاسی در رسانه های اجتماعی

رسانه های اجتماعی سیاست و گفتگوی سیاسی را متحول کرده اند. حالا شهروندان بخش مهمی از این گفتگو هستند و به اصطلاح دوران “قدرت در جیب” آغاز شده است. هر کسی روایتش را وارد گفتگوی جمعی می کند و اجتماع های روایتها با لایکها و کامنتها خود را تحمیل می کنند.‌پژوهشگرانی که این تحول را مثبت ارزیابی می کنند، رسانه های اجتماعی را ابزاری برای شفافیت و تنوع بیشتر می دانند و آنرا بستری برای آموزش مدنی و فرصتی برای تجلی به اصطلاح دموکراسی ناب یونانی دانسته اند،کنایه از زمانی که مردم آتن در میدان بی واسطه و مستقیم اعلام نظر می کردند.مخالفان این دیدگاه، معتقدند در مورد محاسن گفتگوی مستقیم و ارتقای شفافیت و تنوع بزرگنمایی شده است. آنها معتقدند رسانه های اجتماعی در عمل بستری برای گفتگوی جدی و منطقی درباره مسائل اصلی جامعه نیستند بلکه ساخت این رسانه ها به گونه ای است که روایتهای ساده سازی…

سواد سیاسی؛ سوادی برای گفتگو

بسیار شنیده ایم که تحقق جامعه ای سالم و مرفه در گرو شهروندانی آگاه است. اما کمتر گفته شده است که این آگاهی چگونه به دست می آید. این آگاهی اصطلاحاً همان سواد  سیاسی است؛ چیزی که لازمه تحقق جامعه ای به اصطلاح دموکراتیک است و از همین رو به آن سواد دموکراتیک هم گفته اند.‌ مهارتهای اصلی سواد سیاسی یا سواد دموکراتیک عبارتند از: تحقیق کردن، بحث کردن و مشارکت کردن. منظور از مهارت تحقیق کردن آن است که شهروند پرسشگر و جستجوگر باشد. آموزش این مهارت را باید از مدرسه آغاز کرد. دانش آموز باید پرسشگری را از مدرسه بیاموزد. یاد بگیرد که برای هر پاسخی به یک منبع اکتفا نکند. جانبداری رسانه ها را درک کند و به منابع مختلف رجوع کند. محور اصلی این مهارت همان تفکر انتقادی است. منظور از “بحث کردن” مهارت به چالش کشیدن طرف مقابل در بحث و مناظره با سوالات مختلف…