به بهانه ۱۷ مرداد/زنده باد روزنامه نگاری/روزنامه نگاری برای زندگی بهتر

عصر ایران؛ امید جهانشاهی- ۱۷ مرداد را روز خبرنگار خوانده‌اند. مناسبتش شهادت خبرنگار ایرناست به همراه هشت دیپلمات کنسولگری ایران در مزار شریف به دست طالبان، سال ۱۳۷۷ . یاد محمود صارمی بسیار گرامی اما به نظر می‌رسد با توجه به آن همه فراز و فرودهای پرشمار روزنامه‌نگاری ایران در طول تقریباً ۲۰۰ سال از زمان ورود کاغذ اخبار به کشور، بهانه‌های بهتر و شایسته‌تری برای روزی به نام خبرنگار و روزنامه‌نگاری می‌توان یافت.     اما به هرروی، این مناسبت را بهانه می‌گیرم برای ستایش حرفه‌ای که یک تخصص صرف مکانیکی نیست بلکه حرفه‌ای عمیقاً انسانی و همراه با دغدغه‌های اجتماعی سیاسی است؛ و از همین‌رو روزنامه‌نگاری در چند دهه اخیر در کشور ما بسیار جذاب بوده است. در کشوری که هم مجادله میان مخالفان توسعه با حامیان اصلاح و نوسازی داغ است و هم چهار راه حوادث است، اخبار و تحلیل ها همیشه داغ اند و هم حساس. در…

رضایت می خواهید؟ به جامعه مدنی و درون توجه کنید/ رسانه‌ها فقط بازتاب می دهند

عصر ایران؛ امید جهانشاهی- برخی مسئولان تصور می‌کنند رسانه چنان قدرت جادویی دارد که امیال و اذهان مخاطبان را در ید اختیار گیرد و طبق مراد آنان پیش برد. از این روست که اگر از وضعیت امید به آینده و میزان اعتماد سیاسی ناراضی‌اند آنرا به عملکرد بد رسانه‌ها نسبت می‌دهند.  گویی ‌ذهن و ضمیر و نظام باور آدمی اسیر سرپنجه پیامی است که رسانه نرم و با ترفند بر لوح سفید ذهن می‌نشاند و در دم اثر می‌کند.  البته که رسانه‌ها قدرت دارند و می‌توانند تاثیرگذار باشند اما نکته در این جاست که مخاطبان صرفاً تحت تأثیر رسانه‌ها نیستند، بلکه آنها محصول زندگی اجتماعی هستند که تنها بخشی از آن را رسانه‌های رسمی می‌سازند. نیروهای اجتماعی بر شکل‌گیری ساختار ذهنی و مکانیسم قضاوت‌ مخاطبان در مورد محتوا و نحوه خوانش و برداشت مخاطب تاثیر می‌گذارند.   پژوهش‌هایی نشان داده‌اند عامل اصلی در تعین روابط بازتولید شده بین تولیدکنندگان و…

روزنامه‌نگاری «برای ایران»

در وظیفه روزنامه‌نگاری گفته‌اند که باید مسائل حیاتی و اولویت‌های اساسی جامعه را برای برانگیختن توجه عمومی برجسته کرده و امکان مشارکت آگاهانه مردم را برای مواجهه مؤثر و کارآمد با مسائل ایجاد کند. بر این اساس می‌توان گفت روزنامه‌نگاری «برای ایران» یعنی برجسته‌سازی و اولویت‌دهی مسائل جدی و واقعی «ایران» و همچنین امیدآفرینی و تشویق به مشارکت عمومی برای مواجهه مؤثر و کارآمد با مسائل. برای تعین درست مسائل جامعه، نظام روزنامه‌نگاری باید بتواند مسائل مختلف را با حساسیت رصد کند. در فاجعه اخیر معدن طبس گفته شد که در معدن سنسور گاز متان وجود نداشت، اما سنسوری که حساس باشد و از وقوع فاجعه خبر دهد، منحصر به معدن نیست. سنسورهای جامعه، رسانه‌ها هستند. گزارش‌های رسانه‌ها از وضعیت کم‌آبی و مسئله مدیریت آب، در واقع اعلام خطر سنسورهاست. هشدار درباره بحران جدی و پیش‌روی فرونشست زمین که خود از تبعات مسئله مدیریت آب است، هشداری دیگر از سنسورهاست….

روزنامه نگاری برای زندگی

عصر ایران؛ امید جهانشاهی- روز خبرنگار است، روز روزنامه نگار. زمانی کسی گفته بود ایران بهشت روزنامه‌نگاران است. گواهی آوردند که با این وضع و حال خبرنگاران، این چه بهشتی است.   به گمانم ایران بهشت مسئولان و مدیران است. هیچ ناکارامدی و کارنامه بدی، بازخواستی و عقوبتی ندارد. حساب کشی از بودجه صرف شده بیت المال و بررسی کارنامه کاری معنی ندارد. گویی هر مسئولی سر سفره سازمانی است. آنها که باید پرسشگری کنند، همین روزنامه نگارانند که در مواجهه با مسئولان می شوند عنصر دشمن، نادان و تعابیری از این دست. کارشان ناامید کردن مردم نامیده می شود و بازی در زمین دشمن و شبهه افکنی و … فقط روزشان مبارک است، الحمدلله.    راستش روزنامه‌نگاری که دستش تهی است و کارش زار، در کارزار سیاست یک قربانی بیشتر نمی تواند که باشد. در همه این سالها روزنامه نگاران بی پناه ترین ها در منازعه‌ها و جدال های…