دسته: بدون دسته بندی

عصر ایران؛ امید جهانشاهی- هر سال در این روزها کسانی به طعن و تحقیر می‌گویند که دقیقه ای بلندتر بودن چه جای جشن دارد به نام شب یلدا. حکایت شب یلدا – و یا به بیان درست‌تر: شب چله-  اما نه حکایت دقیقه‌ای بلندتر بودن که امری نمادین است.     نماد، نقش‌ها و کارکردهای متعددی در فرهنگ و اجتماع دارد. از لوازم ساخته شدن اجتماع، وجود نمادهاست. با نماد است که آدمی بر کلمات معناهای عمیق و وسیع بار می‌کند و آنها را چون پرچمی در اجتماع برمی‌کشد تا نیاز به در جمع بودن را مدام فرایاد آوَرَد و در شعر، هنر و … فریاد بزند.     از این روست که نماد، شورانگیز و شورنده است؛ آدمی را به شوق می‌آورد چون در جهانی از معنا با جمعی از هم نوعان مشترک است، پس با آرامش می‌زیَد. به این معنا، کار نماد، تثبیت و سازمان‌دهی ادراکات و احساسات جمعی است. …

عصر ایران؛ امید جهانشاهی- یکی از عرصه‌های منازعه سیاسی جدال بر سر تعیین اولویت‌های جامعه است؛ یعنی تعیین مهم‌ترین و اساسی‌ترین مسایل کشور که توجه عمومی را برای ایجاد اراده ملی‌یی می‌طلبد که لازمۀ مواجهه با آنهاست.    گاهی برخی نیروهای سیاسی می‌کوشند با اولویت دادن به موضوعی که از لحاظ سیاسی قدرت امروز آنها را ارتقا می‌دهد یا تضمین می‌کند، اولویت‌های خود را به جای اولویت‌های واقعی کشور القا کنند و همه را به بحث در مورد سوژه‌هایی وادارند که زیر چتر گفتمان سیاسی آنهاست. اما شخصیت‌های سیاسی ملی یعنی آنها که نگاه ملی دارند همواره می‌کوشند تا اولویت‌های کشور، به معنای واقعی همان مسائل اساسی و ملی کشور باشند و از این رو، این مهم را به دانشگاه‌ها و جامعه کارشناسی و روشنفکری کشور می‌سپارند. سخن دکتر عارف در هشتاد و هشتمین جلسه هیأت امنای سازمان اسناد و کتابخانه ملی ناظر بر همین نگاه ملی است: «نهادهایی مثل…

«امید جهانشاهی» پژوهشگر مطالعات رسانه و ارتباطات بر این باور است که وقتی فیلترشکن فراوان و در دسترس است، فیلترینگ بی معناست و دغدغه‌های به‌اصطلاح امنیتی که برای توجیه فیلترینگ گفته می‌شود در عمل بلاموضوع است و در عمل فقط بدنامی فیلتر کردن برای نظام مانده است. تینا مزدکی: از کشف آتش و ابداعات پیش از تاریخ گرفته تا انقلاب‌های با شکوه، بشر از ابتدای تاریخ خود همواره جهان را دستخوش دگرگونی بسیاری کرده است؛ زندگی انسان هربار ابعاد هوشمندانه‌تری پیدا کرد و آنچه این ابعاد را گسترش داد همراهی بشر با این دگرگونی‌ها بود، چه بسا اگر همراهی صورت نمی‌گرفت، زندگی امروز بشر هرگز به شکلی که اکنون می‌بینیم نبود. انقلاب اینترنت نیز از آن دست رویدادهایی بود که تمام جهان را متاثر کرد. همراه با انقلاب اینترنت، همانطور که تمام ابعاد زندگی بشر رنگ دیگری به خود گرفت؛ سرعت و میزان دسترسی جوامع به اطلاعات دگرگون شد و…

امید جهانشاهی: پیش‌فرض آینده‌اندیشی این است که آینده ساختنی است؛ اما نه با آرمان‌ها و آرزوها. آینده را با رصد روندها و تحلیل میزان تأثیرگذاری روندها بر اقتصاد، سیاست و اجتماع ایران و تصمیم‌های سازنده برای توسعه ایران می‌توان ساخت. در این مسیر البته رسانه‌ها مسئولیت جدی برعهده دارند. مسئولیت رسانه‌ها برای کشور این است که مردم را از عوامل مؤثر بر تحقق یک آینده مطلوب برای کشور آگاه کنند و تصریح کنند که آینده ما را وضعیت روندهای اقتصادی، اجتماعی ـ فرهنگی و فناوری می‌سازد و بنابراین بدون سرمایه‌گذاری در تولید علم و فناوری و بدون سرمایه‌گذاری برای تولید و رشد تجارت و سایر روندها نمی‌توان از آینده روشن سخن گفت و به این ترتیب فضای کشور را برای گرفتن تصمیم‌های سخت و شجاعانه برای «ایران» مهیا کنند. چراکه مسئولان هرگز در خلأ تصمیم نمی‌گیرند بلکه سخنان و تصمیم‌های آنها ناگزیر متأثر از اولویت‌های برکشیده‌شده، بستر عواطف مردمی و آرای…

عصر ایران؛ امید جهانشاهی- برخی مسئولان تصور می‌کنند رسانه چنان قدرت جادویی دارد که امیال و اذهان مخاطبان را در ید اختیار گیرد و طبق مراد آنان پیش برد. از این روست که اگر از وضعیت امید به آینده و میزان اعتماد سیاسی ناراضی‌اند آنرا به عملکرد بد رسانه‌ها نسبت می‌دهند.  گویی ‌ذهن و ضمیر و نظام باور آدمی اسیر سرپنجه پیامی است که رسانه نرم و با ترفند بر لوح سفید ذهن می‌نشاند و در دم اثر می‌کند.  البته که رسانه‌ها قدرت دارند و می‌توانند تاثیرگذار باشند اما نکته در این جاست که مخاطبان صرفاً تحت تأثیر رسانه‌ها نیستند، بلکه آنها محصول زندگی اجتماعی هستند که تنها بخشی از آن را رسانه‌های رسمی می‌سازند. نیروهای اجتماعی بر شکل‌گیری ساختار ذهنی و مکانیسم قضاوت‌ مخاطبان در مورد محتوا و نحوه خوانش و برداشت مخاطب تاثیر می‌گذارند.   پژوهش‌هایی نشان داده‌اند عامل اصلی در تعین روابط بازتولید شده بین تولیدکنندگان و…

در وظیفه روزنامه‌نگاری گفته‌اند که باید مسائل حیاتی و اولویت‌های اساسی جامعه را برای برانگیختن توجه عمومی برجسته کرده و امکان مشارکت آگاهانه مردم را برای مواجهه مؤثر و کارآمد با مسائل ایجاد کند. بر این اساس می‌توان گفت روزنامه‌نگاری «برای ایران» یعنی برجسته‌سازی و اولویت‌دهی مسائل جدی و واقعی «ایران» و همچنین امیدآفرینی و تشویق به مشارکت عمومی برای مواجهه مؤثر و کارآمد با مسائل. برای تعین درست مسائل جامعه، نظام روزنامه‌نگاری باید بتواند مسائل مختلف را با حساسیت رصد کند. در فاجعه اخیر معدن طبس گفته شد که در معدن سنسور گاز متان وجود نداشت، اما سنسوری که حساس باشد و از وقوع فاجعه خبر دهد، منحصر به معدن نیست. سنسورهای جامعه، رسانه‌ها هستند. گزارش‌های رسانه‌ها از وضعیت کم‌آبی و مسئله مدیریت آب، در واقع اعلام خطر سنسورهاست. هشدار درباره بحران جدی و پیش‌روی فرونشست زمین که خود از تبعات مسئله مدیریت آب است، هشداری دیگر از سنسورهاست….

هفته دفاع مقدس است و بهانه یادکردن از فداکاری‌ها و جان‌فشانی‌ها برای دفاع از خاک، از خانه، از ایران. دفاع از خاک و خانه، به‌راستی که دفاعی مقدس است. دفاع! وه چه واژه ستبری، آن‌هم دفاعی چنان سترگ و سراسری که در او از هر مذهب و دین و قوم و قبیله بودند برای ایران. دفاع مقدس بهانه یادکردن آنها هم هست که در خاطره‌ساختن از آن روزها گل کاشتند. مثل بهانه یادکردن از قیصر امین‌پور عزیز که سرود: «به امید پیروزی واقعی، نه در جنگ که بر جنگ». او که در جوانی سینه برای دفاع سپر کرد و زخم برداشت اما با «دلی سربلند و سری سر به زیر» عمری به سر برد و به عشق سال‌های صداقت و سادگی جبهه بود که با زندگی ساخت، تا زخم جنگ کار او بساخت و لاله‌گون شد. دفاع مقدس بهانه ستایش از همین سادگی و صداقت است و یادکردن از آن…